U današnjem članku govorimo o temi koja se tiče mnogih žena, a često se zanemaruje ili ne govori dovoljno otvoreno vaginalni sekret. Iako se mnogima čini kao neprijatna tema, riječ je o potpuno prirodnom procesu koji igra ključnu ulogu u očuvanju zdravlja ženskog reproduktivnog sistema.
Međutim, nije svaki sekret bezopasan, pa je važno prepoznati kada je sve u granicama normale, a kada bi trebalo potražiti savjet ljekara. Vaginalni sekret je tečnost koju proizvode vaginalne i cervikalne žlijezde, a njegova osnovna funkcija je da čisti i vlaži vaginalni kanal, štiteći ga od potencijalnih infekcija. Mnoge žene primjećuju promjene u količini i izgledu sekreta, naročito tokom ciklusa. Lučenje do jedne kašičice dnevno smatra se normalnim, ali se količina može mijenjati u zavisnosti od brojnih faktora. Tokom ovulacije, obično između 10. i 14. dana ciklusa, nivo estrogena raste, pa sekret postaje proziran, elastičan i klizav, čime pomaže prolazak spermatozoida i povećava šansu za začeće.
- Slične promjene dešavaju se i tokom trudnoće. Tada, zbog povišenih hormona poput estrogena i progesterona, sekret može postati obilniji, mliječno bijel i bez neprijatnog mirisa. On tada ima zaštitnu funkciju, štiteći i majku i bebu od spoljašnjih uticaja. Takođe, tokom seksualne stimulacije, aktiviraju se Bartolinijeve žlijezde koje luče bistru tečnost kako bi smanjile trenje i omogućile prijatniji odnos. U tom trenutku i grlić materice može dodatno lučiti sekret, što je takođe potpuno normalno.
Korišćenje hormonskih kontraceptiva, poput pilula ili spirale, može uzrokovati promjene u sekreciji, naročito u prvim mjesecima upotrebe. Te promjene su najčešće bezopasne i uzrokovane su hormonalnim oscilacijama. Međutim, kada se sekret promijeni u teksturi, boji ili mirisu, to može biti signal da se nešto dešava sa zdravljem žene.
Na primjer, gljivične infekcije, često izazvane gljivicom Candida albicans, mogu uzrokovati sekret koji je gust, bijel i podsjeća na sir. Ove infekcije prate svrab, peckanje i nelagodnost, a javljaju se najčešće poslije terapije antibioticima, zbog stresa, viška šećera u ishrani ili oslabljenog imuniteta. Pored gljivičnih, česta je i bakterijska vaginoza – stanje u kojem loše bakterije nadvladaju one korisne. Sekret tada postaje sivkast, rijedak i ima karakterističan miris po ribi, što je jasan znak neravnoteže mikroflore.
- Ne treba zaboraviti ni polno prenosive bolesti, koje su čest uzrok neuobičajenog sekreta. Gonoreja, hlamidija i trihomonijaza izazivaju žuti, zeleni ili pjenasti sekret sa neprijatnim mirisom, a često su praćene upalama, bolom i osjećajem nelagodnosti. Prenose se nezaštićenim odnosom i zahtijevaju medicinsku intervenciju i odgovarajuću terapiju.
Iako se tokom menopauze često javlja suvoća, kod nekih žena dolazi do povećanog, vodenastog iscedka. Hormonalne promjene u ovom periodu uzrokuju smjenu suvoće i vlažnosti, što kod mnogih izaziva zabunu. Tijelo se tada prilagođava novom balansu hormona, pa su i promjene u sekreciji normalne.
Kada je u pitanju liječenje, pristup zavisi od uzroka problema. Kod gljivičnih infekcija, koriste se antifungalni lijekovi, često u kombinaciji sa probioticima koji vraćaju prirodnu ravnotežu. Bakterijska vaginoza se tretira antibioticima u obliku tableta ili vaginalnih gelova. Kod polno prenosivih infekcija, terapija je specifična: za hlamidiju i gonoreju propisuju se antibiotici kao što su azitromicin, doksiciklin ili ceftriakson, dok se trihomonijaza liječi metronidazolom ili tinidazolom.
Ako je povećani sekret uzrokovan hormonskim disbalansom, rješenje je u prilagođavanju načina života. Zdrava ishrana, fizička aktivnost, redukcija stresa i dovoljan unos vlakana mogu imati pozitivan efekat na regulaciju hormona. Korišćenje biljnih dodataka i prirodnih preparata takođe može pomoći, ali uvijek uz konsultaciju sa stručnjakom.
Na kraju, važno je naglasiti da većina slučajeva pojačanog vaginalnog sekreta nije razlog za brigu, ali je presudno na vrijeme prepoznati simptome potencijalne infekcije. Redovna higijena, izbjegavanje agresivnih sapuna i vaginalnih ispiranja, kao i kontinuirani ginekološki pregledi ključ su zdravlja. Briga o intimnoj zoni ne bi smjela biti tabu tema, jer pravilno informisanje može spriječiti mnoge komplikacije i doprineti opštem osjećaju sigurnosti i blagostanja.
